Dziś weźmiemy pod lupę dochodzenie roszczeń, a właściwie czas kiedy kupujący może zgłosić tego typu sprawę. Powszechnie uważa się, że zawiadomienie o takim fakcie powinno wpłynąć maksymalnie w ciągu 30 dni od daty zakupu. Na domiar złego informacji takiej udzielają również sami Sprzedający. Zdarza się, że posuwają się oni o krok dalej i dają Kupującemu jedynie 14 dni na wniesienie roszczeń, z tytułu stanu technicznego lub wad ukrytych pojazdu z rynku wtórnego. Co na to prawo? Jak sytuacja wygląda w rzeczywistości i ile tak naprawdę mamy czasu na dochodzenie swoich praw z tytułu nieuczciwości Sprzedawcy?
Prawo rękojmi
Wszystkie umowy zawarte po 25 grudnia 2014 roku, czyli po nowelizacji przepisów, kwalifikują się automatycznie jako te, które nie posiadają maksymalnego terminu dotyczącego zawiadomienia o wadzie pojazdu. Kiedyś podmiot nie mający statusu prawa konsumenta miał na to 1 miesiąc, a mający go 2 miesiące. Warto jednak uświadomić sobie, że terminy te odnosiły się jedynie do maksymalnego czasu zawiadomienia o wykrytej wadzie – co do zgłoszenia roszczeń nie przepisy nie posiadały takich regulacji. Zgodnie z art. 563 § 1 k.c. tylko jeśli umowa została zawarta pomiędzy dwoma przedsiębiorcami kupujący musi niezwłocznie zgłosić fakt odkrycia wady sprzedającemu. Jedynymi terminami, jakie dziś się na nas nakłada, są te z tytułu wniesienia o obniżenie ceny zakupu lub odstąpienia od umowy (niniejsze sprawy reguluje art. 568 Kodeksu Cywilnego) – jego odpis poniżej.
KODEKS CYWILNY
Art. 568. § 1. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.
§ 2. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminu określonego w § 1.
§ 3. W terminach określonych w § 2 kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej. Jeżeli kupujący żądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady.
§ 4. W razie dochodzenia przed sądem albo sądem polubownym jednego z uprawnień z tytułu rękojmi termin do wykonania innych uprawnień, przysługujących kupującemu z tego tytułu, ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
§ 5. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio do postępowania mediacyjnego, przy czym termin do wykonania innych uprawnień z tytułu rękojmi, przysługujących kupującemu, zaczyna biec od dnia odmowy przez sąd zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem lub bezskutecznego zakończenia mediacji.
§ 6. Upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.
Interpretacja przepisów zawartych w art. 568 Kodeksu Cywilnego
Analizując powyższe paragrafy możemy dowiedzieć się, że:
– największe szanse na pozytywne rozpatrzenie roszczeń Kupujący ma w przeciągu 2 lat od wejścia w posiadanie samochodu (zazwyczaj od daty zawarcia umowy),
– roczny termin odnosi się do czasu, jaki kupujący ma na zgłoszenie roszczeń, ale dopiero po wykryciu wady pojazdu,
– w czasie roku po stwierdzeniu wady samochodu można wystąpić o odstąpienie od umowy lub obniżenie ceny (różnicę musi zwrócić nabywającemu Sprzedający),
– jeśli jednak wada zostanie wykryta po 1,5 roku użytkowania to zachodzi konieczność wystąpienia z roszczeniami nie później niż do daty upłynięcia dwóch lat od podpisania umowy/wydania auta Kupującemu,
– nie-konsument ma na to tylko rok (od daty podpisania umowy).
Zawsze zachęcamy do skorzystania w takich wypadkach z porady prawnej, gdyż może się okazać, że mylnie obliczymy maksymalną datę wniesienia roszczeń, podczas gdy tak naprawdę mamy jeszcze do nich prawo. Podczas takich konsultacji można dowiedzieć się również w jakim zakresie możemy dochodzić swoich praw na podstawie posiadanej umowy kupna-sprzedaży. Sam spór nie musi jednak zakończyć się w terminie do 2 lat od zakupu. Wady zatajone przez sprzedawcę nie dotyczą powyższego terminarza (zgłoszenie ich przerywa termin przedawnienia) – trzeba jednak udowodnić, że miał on wiedzę na ich temat, ale ukrył ją przed Kupującym.
Inne podstawy roszczeń i ich dochodzenia
Powyższe terminy dotyczące prawa rękojmi są oczywiście wiążące, jednak to nie jedyne przepisy, z których możemy skorzystać podczas formułowania swoich roszczeń i dochodzenia sprawiedliwości. Uchybienie ostatecznej dacie zgłoszenia wady i swoich żądań z tego tytułu nie musi być końcem prób odzyskania pieniędzy lub otrzymania zadośćuczynienia. Przykładem jest tu art. 471 Kodeksu Cywilnego, w którym znajdziemy informacje, że:
– przysługuje nam odszkodowanie za niewywiązanie się z postanowień podpisanej umowy,
– nie ma terminu na zgłoszenie wady i dochodzenia swoich praw z tego tytułu,
– prawo to dotyczy zarówno osób prywatnych jak i przedsiębiorców, którzy nie zmieścili się w terminie wyznaczonym w art. 568 Kodeksu Cywilnego.
Błędne przekonanie i nieistniejące terminy
Jak już wcześniej wspomnieliśmy wielu Kupujących zostaje oszukanych podwójnie. Najpierw odnośnie stanu technicznego używanego samochodu, który jest przedmiotem umowy, a następnie co do terminu wniesienia roszczeń z tytułu wykrycia wad pojazdu. Jedynie 14 dni na zwrot samochodu od daty zawarcia umowy nie ma żadnych podstaw prawnych – coś takiego ma zastosowanie natomiast w przypadku zakupów przez Internet. Kupujący auto zapoznaje się jedynie z ogłoszeniem Internetowym, ale o faktycznym stanie pojazdu przekonuje się osobiście podczas oglądania danego egzemplarza u sprzedawcy. Prawo do rękojmi jest bardzo ważne, dlatego warto przypilnować by znajdował się na umowie zapis o jego przyznaniu (choć jest ono przypisane automatycznie) lub chociaż by nie było tam zapisu pozbawiającego go strony kupującej.
